Để các khoản chi hoa hồng môi giới kinh được chấp nhận là chi phí được trừ khi xác định thuế TNDN, doanh nghiệp phải bảo đảm một số điều kiện nhất định.

Bài viết được sự tham vấn bởi Luật sư Nguyễn Quang Trung

Căn cứ pháp lý:

• Thông tư số 111/2013/TT-BTC;
• Thông tư số 96/2015/TT-BTC;
• Công văn số 4850/CTHN-TTHT ngày 24/01/2024 của Cục thuế TP. Hà Nội.

Chúng tôi nhận được câu hỏi như sau:

Anh chị cho em hỏi, công ty em có chi hoa hồng môi giới cho một số bạn sinh viên làm sale cộng tác viên. Vậy khi chi tiền này công ty em phải làm gì để hợp lý, hợp lệ với bên thuế ạ?

Căn cứ Điều 4 Thông tư số 96/2015/TT-BTC sửa đổi, bổ sung Thông tư số 78/2014/TT-BTC, về nguyên tắc mọi khoản chi phải đáp ứng đủ 3 điều kiện sau đây mới có thể được chấp nhận là chi phí được trừ khi xác định nghĩa vụ thuế TNDN:

1. Khoản chi thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
2. Khoản chi có đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định của pháp luật.
3. Khoản chi nếu có hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ từng lần có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên (giá đã bao gồm thuế GTGT) khi thanh toán phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.

Căn cứ điểm c khoản 2 Điều 2 Thông tư số 111/2013/TT-BTC  như sau:

Điều 2. Các khoản thu nhập chịu thuế

2. Thu nhập từ tiền lương, tiền công

Thu nhập từ tiền lương, tiền công là thu nhập người lao động nhận được từ người sử dụng lao động, bao gồm:

…

c) Tiền thù lao nhận được dưới các hình thức như: tiền hoa hồng đại lý bán hàng hóa, tiền hoa hồng môi giới; tiền tham gia các đề tài nghiên cứu khoa học, kỹ thuật; tiền tham gia các dự án, đề án; tiền nhuận bút theo quy định của pháp luật về chế độ nhuận bút; tiền tham gia các hoạt động giảng dạy; tiền tham gia biểu diễn văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao; tiền dịch vụ quảng cáo; tiền dịch vụ khác, thù lao khác.

Căn cứ điểm i khoản 1 Điều 25 Thông tư số 111/2013/TT-BTC như sau:

Điều 25. Khấu trừ thuế và chứng từ khấu trừ thuế

1. Khấu trừ thuế

Khấu trừ thuế là việc tổ chức, cá nhân trả thu nhập thực hiện tính trừ số thuế phải nộp vào thu nhập của người nộp thuế trước khi trả thu nhập, cụ thể như sau:

…

i) Khấu trừ thuế đối với một số trường hợp khác

Các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động (theo hướng dẫn tại điểm c, d, khoản 2, Điều 2 Thông tư này) hoặc ký hợp đồng lao động dưới ha (03) tháng có tổng mức trả thu nhập từ hai triệu (2.000.000) đồng/lần trở lên thì phải khấu trừ thuế theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân.

Theo các quy định trên, khi công ty chi trả hoa hồng môi giới cho cộng tác viên kinh doanh thì cần lưu ý các quy định về thuế TNCN và thuế TNDN như sau:

• Về thuế TNCN: nếu cộng tác viên kinh doanh làm việc không theo hợp đồng lao động thì công ty phải khấu trừ thuế TNCN theo mức 10% đối với thu nhập từ 2.000.000 đồng/lần trở lên trước khi trả cho cá nhân. Công ty có trách nhiệm nộp khoản tiền thuế đã khấu trừ này cho Nhà nước;
• Về thuế TNDN: để đảm bảo khoản chi hoa hồng được trừ khi xác định thuế TNDN, công ty phải bảo đảm:
  • Khoản chi cho cộng tác viên kinh doanh là có phát sinh thực tế;
  • Có đầy đủ chứng từ chi tiền hoa hồng môi giới, có ký nhận tiền mặt hoặc thanh toán qua ngân hàng;
  • Cấp chứng từ khấu trừ thuế TNCN cho cộng tác viên kinh doanh (nếu đã thực hiện khấu trừ).

Ngoài ra, Công văn số 4850/CTHN-TTHT ngày 24/01/2024 của Cục thuế TP. Hà Nội cũng có hướng dẫn như sau:

Trường hợp Công ty chi trả hoa hồng môi giới cho cá nhân không kinh doanh, không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới ba (03) tháng thì thu nhập mà cá nhân nhận được thuộc diện chịu thuế TNCN từ tiền lương, tiền công. Công ty có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN theo mức 10% đối với thu nhập từ hai triệu (2.000.000) đồng/lần trở lên trước khi trả cho cá nhân theo quy định tại điểm i khoản 1 Điều 25 Thông tư số 111/2013/TT-BTC ngày 15/8/2013 của Bộ Tài chính.

Trường hợp Công ty có các khoản chi đáp ứng quy định tại Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC ngày 22/06/2015 của Bộ Tài chính thì được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN.

Việc xác định đối tượng ký hợp đồng dịch vụ môi giới không thuộc thẩm quyền của cơ quan thuế. Đề nghị Công ty căn cứ các quy định của pháp luật và đối chiếu với thực tế kinh doanh để thực hiện đúng theo quy định.