Khi một cá nhân chết thì sẽ phát sinh vấn đề thừa kế đối với các di sản do cá nhân để lại. Đó có thể là thừa kế theo di chúc hoặc thừa kế theo pháp luật.

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Dân sự năm 2015.

Chúng tôi nhận được câu hỏi như sau:

Vợ tôi mất được hơn năm. Trước khi cưới vợ tôi có kinh doanh mua được nhà và xe. Tôi muốn hỏi những tài sản riêng của vợ tôi thì được chia thừa kế thế nào? Vợ tôi có con riêng. Chúng tôi có thêm một con chung.

Theo quy định pháp luật hiện hành, việc thừa kế được giải quyết theo nhiều tình huống khác nhau như:

• Chia thừa kế theo di chúc nếu người mất có để lại di chúc;
• Chia thừa kế theo pháp luật nếu người mất không để lại di chúc;
• Chia thừa kế vừa theo di chúc, vừa theo pháp luật nếu: (a) di chúc không có hiệu lực hoặc: (b) chỉ có hiệu lực một phần hoặc: (c) di chúc có hiệu lực tuy nhiên có người thừa kế được hưởng di sản mà không phụ thuộc vào nội dung di chúc.

Trong câu hỏi nêu trên, nếu người vợ không để lại di chúc, thì di sản của người vợ được phân chia theo quy định pháp luật. Theo đó, các di sản của người vợ sẽ được phân chia thừa kế bao gồm:

• Tài sản riêng của người vợ;
• Phần tài sản của người vợ trong khối tài sản chung của vợ chồng, và phần tài sản trong khối tài sản chung của người vợ với người khác (nếu có)

Căn cứ Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015, di sản của người vợ được phân chia như sau:

Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
   1. Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
   2. Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
   3. Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Theo quy định trên, những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người vợ bao gồm:

• Cha, mẹ của người vợ; Cha, mẹ nuôi (nếu có);
• Người chồng;
• Các con của vợ, không phân biệt con chung hay con riêng; con nuôi (nếu có)

Những người nêu trên đều thuộc cùng hàng thừa kế nên sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau.

Chỉ khi những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất không có ai còn sống, hoặc họ đề từ chối nhận di sản, hoặc họ không có quyền hưởng di sản thì mới phát sinh quyền hưởng di sản của những người ở hàng thừa kế tiếp theo.