Người lao động có thể nghỉ việc mà không hưởng lương trong một số trường hợp cụ thể hoặc có thể nghỉ theo thỏa thuận với công ty.

Bài viết được sự tham vấn bởi Luật sư Nguyễn Quang Trung

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Lao động năm 2019;
• Quyết định 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017.

Theo quy định hiện hành, người làm việc theo hợp đồng lao động có thể nghỉ việc không hưởng lương trong một số ngày nhất định theo quy định pháp luật hoặc theo thỏa thuận với doanh nghiệp.

Để tránh doanh nghiệp cũng như người lao động lạm dụng quyền nghỉ việc không hưởng lương, dẫn đến ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp hay quyền lợi lao động của nhân viên. Các bên cần lưu 3 vấn đề sau đây về nghỉ việc không hưởng lương.

1. Luật cho phép người lao động được nghỉ không hưởng lương vào ngày nào?

Căn cứ Điều 115 Bộ luật Lao động năm 2019, người lao động có quyền nghỉ không hưởng lương 1 ngày khi có các sự kiện dưới đây, nhưng phải thông báo cho doanh nghiệp:

• Ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh, chị, em ruột chết;
• Cha hoặc mẹ kết hôn;
• Anh, chị, em ruột kết hôn.

Ngoài những ngày nêu trên, người lao động có thể nghỉ việc không hưởng lương cho những ngày khác nhưng phải được doanh nghiệp đồng ý.

Lưu ý, với những trường hợp đặc biệt dưới đây thì người lao động được nghỉ việc mà vẫn được nhận lương đầy đủ:

• Người lao động kết hôn: được nghỉ 03 ngày;
• Con đẻ, con nuôi kết hôn: được nghỉ 01 ngày;
• Cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi; cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi của vợ hoặc chồng; vợ hoặc chồng; con đẻ, con nuôi chết: được nghỉ 03 ngày.

2. Doanh nhiệp có quyền không cho người lao động nghỉ việc không hưởng lương?

Theo quy định tại Điều 115 Bộ luật Lao động năm 2019 nêu trên, người lao động có quyền nghỉ việc 1 ngày không hưởng lương mà không cần sự đồng ý của doanh nghiệp. Tuy nhiên, người lao động phải thông báo cho doanh nghiệp biết về việc này.

Lưu ý: nếu người lao động muốn nghỉ việc không hưởng lương trên 1 ngày thì phải có sự đồng ý của doanh nghiệp cho những ngày nghỉ tăng thêm. Vì vậy, với những ngày nghỉ không hưởng lương tăng thêm ngoài quy định pháp luật thì doanh nghiệp có quyền từ chối cho người lao động nghỉ việc.

3. Doanh nghiệp có phải đóng BHXH cho người lao động nghỉ việc không hưởng lương?

Căn cứ khoản 4 Điều 42 Quyết định số 595/QĐ-BHXH như sau:

Người lao động không làm việc và không hưởng tiền lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì không đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tháng đó. Thời gian này không được tính để hưởng BHXH.

Theo quy định:

• Nếu người lao động nghỉ không hưởng lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì doanh nghiệp và người lao động không phải đóng bảo hiểm xã hội cho tháng đó.
• Nếu người lao động nghỉ không hưởng lương dưới 14 ngày làm việc thì doanh nghiệp và người lao động phải đóng bảo hiểm xã hội đầy đủ.

Lưu ý: quy định trên nêu rõ:

• 14 ngày làm việc mà không phải là 14 ngày theo lịch
• 14 ngày làm việc không yêu cầu phải liên tiếp