Người không cứu giúp người khác bị tai nạn giao thông có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017;
• Luật Giao thông đường bộ năm 2008, được sửa đổi bổ sung năm 2019;
• Nghị định số 100/2019/NĐ-CP.

Chúng tôi nhận được câu hỏi như sau:

Tôi muốn hỏi: nếu đi đường mà gặp tai nạn giao thông thì nên làm gì, nếu không cứu người bị tai nạn giao thông thì  có sao không?

1. Trách nhiệm cứu giúp người bị tai nạn giao thông

Cứu giúp người bị nạn là nghĩa vụ của các cá nhân khi nhận thấy có tai nạn giao thông và việc cứu người là trong khả năng của mình.

Cụ thể khoản 18 Điều 8 Luật Giao thông đường bộ năm 2008, được sửa đổi bổ sung năm 2019 đã quy định như sau:

Điều 8. Các hành vi bị nghiêm cấm

18. Khi có điều kiện mà cố ý không cứu giúp người bị tai nạn giao thông.

Theo quy định trên, khi có điều kiện mà không cứu giúp người bị tai nạn giao thông là hành vi bị cấm. Nên việc cứu người bị tai nạn trở thành nghĩa vụ của mỗi cá nhân. Nếu vi phạm thì có thể phải gánh chịu trách nhiệm pháp lý bao gồm:

• Bị xử phạt vi phạm hành chính;
• Hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

2. Khi gặp tai nạn giao thông thì nên làm gì?

Khi có tai nạn giao thông, các cá nhân, tổ chức, cơ quan chức năng liên quan đều có các trách nhiệm của riêng mình. Về phía người dân, cụ thể là người liên quan trong vụ tai nạn và những người khác biết được vụ tai nạn thì cần lưu ý các nghĩa vụ sau đây theo quy định tại khoản 1, 2, 3 Điều 38 Luật Giao thông đường bộ năm 2008, được sửa đổi bổ sung năm 2019:

Điều 38. Trách nhiệm của cá nhân, cơ quan, tổ chức khi xảy ra tai nạn giao thông

1. Người điều khiển phương tiện và những người liên quan trực tiếp đến vụ tai nạn có trách nhiệm sau đây:
   • a) Dừng ngay phương tiện; giữ nguyên hiện trường; cấp cứu người bị nạn và phải có mặt khi cơ quan có thẩm quyền yêu cầu;
   • b) Ở lại nơi xảy ra tai nạn cho đến khi người của cơ quan công an đến, trừ trường hợp người điều khiển phương tiện cũng bị thương phải đưa đi cấp cứu hoặc phải đưa người bị nạn đi cấp cứu hoặc vì lý do bị đe dọa đến tính mạng, nhưng phải đến trình báo ngay với cơ quan công an nơi gần nhất;
   • c) Cung cấp thông tin xác thực về vụ tai nạn cho cơ quan có thẩm quyền.
2. Những người có mặt tại nơi xảy ra vụ tai nạn có trách nhiệm sau đây:
   • a) Bảo vệ hiện trường;
   • b) Giúp đỡ, cứu chữa kịp thời người bị nạn;
   • c) Báo tin ngay cho cơ quan công an, y tế hoặc Ủy ban nhân dân nơi gần nhất;
   • d) Bảo vệ tài sản của người bị nạn;
   • đ) Cung cấp thông tin xác thực về vụ tai nạn theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.
3. Người điều khiển phương tiện khác khi đi qua nơi xảy ra vụ tai nạn có trách nhiệm chở người bị nạn đi cấp cứu. Các xe được quyền ưu tiên, xe chở người được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự không bắt buộc thực hiện quy định tại khoản này.

3. Xử phạt vi phạm hành chính

Người không cứu giúp người khác bị tai nạn giao thông có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo điểm a khoản 7 Điều 11 Nghị định số 100/2019/NĐ-CP như sau:

Điều 11. Xử phạt các hành vi vi phạm khác về quy tắc giao thông đường bộ

7. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với tổ chức thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

• a) Không cứu giúp người bị tai nạn giao thông khi có yêu cầu;

4. Truy cứu trách nhiệm hình sự

Người không cứu giúp người khác bị tai nạn giao thông còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 132 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017, với mức hình phạt có thể lên đến 7 năm tù như sau:

Điều 132. Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng

1. Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
   1. Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm;
   2. Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp.
3. Phạm tội dẫn đến hậu quả 02 người trở lên chết, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.