Người lao động đang trong giai đoạn thử việc không tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thì có được nhận các khoản tiền này không?

Căn cứ pháp lý:

• Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014;
• Bộ luật Lao động năm 2019;
• Nghị định số 145/2020/NĐ-CP.

Người lao động đang trong giai đoạn thử việc có thể thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tùy thuộc vào cách thức thỏa thuận thử việc.

1. Thử việc có phải tham gia BHXH, BHYT, BHTN không?

Theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên thì thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Đối với giai đoạn thử việc, cần lưu ý phân biệt 2 trường hợp như sau:

• Nếu thời gian thử việc ghi trong hợp đồng lao động mà hợp đồng đó thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN thì doanh nghiệp và người lao động phải đóng BHXH, BHYT, BHTN cho thời gian thử việc;
• Nếu thỏa thuận thử việc tách rời với hợp đồng lao động thì thỏa thuận thử việc đó không thuộc đối tượng đóng BHXH, BHYT, BHTN bắt buộc.

2. Thử việc có được nhận tiền tương đương BHXH, BHYT, BHTN nếu không tham gia bảo hiểm?

Theo nội dung đã nêu, cùng tính chất thử việc nhưng quyền lợi về bảo hiểm bắt buộc là khác nhau. Trong khi ở giai đoạn thử việc thì người lao động vẫn phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của người lao động và được hưởng tiền lương.

Do vậy, để đảm bảo công bằng giữa 2 trường hợp nêu trên, người lao động nếu không được đóng BHXH, BHYT, BHYT bắt buộc thì sẽ được nhận số tiền tương đương với khoản tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Ngoài ra, khoản 3 Điều 168 Bộ luật Lao động năm 2019 cũng quy định nghĩa vụ thanh toán tiền tương đương mức đóng các loại bảo hiểm bắt buộc của doanh nghiệp cho người lao động như sau:

Điều 168. Tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp

3. Đối với người lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thì người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả thêm cùng lúc với kỳ trả lương một khoản tiền cho người lao động tương đương với mức người sử dụng lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

Điểm a khoản 3 Điều 8 Nghị định số 145/2020/NĐ-CP cũng quy định tổng thời gian người lao động đã làm việc thực tế để tính tính trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm có bao gồm cả thời gian thử việc.

Như vậy, theo các quy định trên, nếu doanh nghiệp và người lao động ký hợp đồng thử việc riêng và không tham gia đóng BHXH, BHYT, BHTN thì doanh nghiệp phải trả cho người lao động số tiền tương đương với mức đóng các loại bảo hiểm này.