Ngoài mức lương theo công việc và chức danh, doanh nghiệp có thể trả thêm phụ cấp lương. Phụ cấp lương có chịu thuế TNCN và tính đóng BHXH hay không?

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Lao động năm 2019;
• Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007, được sửa đổi, bổ sung năm 2012;
• Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014;
• Thông tư số 10/2020/TT-BLĐTBXH;
• Quyết định số 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017.

Chúng tôi nhận được câu hỏi của khách hàng như sau: Em mới vào làm nhân sự cho một công ty TNHH, em và bạn kế toán được giao làm mẫu hợp đồng lao động. Em không biết phụ cấp lương gồm những khoản nào và có phải đóng BHXH và thuế TNCN cho các khoản phụ cấp hay không?

1. Các khoản phụ cấp lương

Căn cứ khoản 1 Điều 90 Bộ luật Lao động năm 2019 như sau:

Điều 90. Tiền lương

1. Tiền lương là số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo thỏa thuận để thực hiện công việc, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.

Tiền lương là một nội dung phải có trong hợp đồng lao động. Tiền lương bao gồm:

• Mức lương theo công việc hoặc chức danh,
• Phụ cấp lương,
• Và các khoản bổ sung khác.

Như vậy, theo quy định trên, phụ cấp lương là một khoản cấu thành nên tiền lương của người lao động.

Căn cứ điểm b, c khoản 5 Điều 3 Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH 

5. Mức lương theo công việc hoặc chức danh, hình thức trả lương, kỳ hạn trả lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác được quy định như sau:

1. Mức lương theo công việc hoặc chức danh: ghi mức lương tính theo thời gian của công việc hoặc chức danh theo thang lương, bảng lương do người sử dụng lao động xây dựng theo quy định tại Điều 93 của Bộ luật Lao động; đối với người lao động hưởng lương theo sản phẩm hoặc lương khoán thì ghi mức lương tính theo thời gian để xác định đơn giá sản phẩm hoặc lương khoán;
2. Phụ cấp lương theo thỏa thuận của hai bên như sau:
   • b1) Các khoản phụ cấp lương để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ;
   • b2) Các khoản phụ cấp lương gắn với quá trình làm việc và kết quả thực hiện công việc của người lao động.
3. Các khoản bổ sung khác theo thỏa thuận của hai bên như sau:
   • c1) Các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương;
   • c2) Các khoản bổ sung không xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động, trả thường xuyên hoặc không thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương gắn với quá trình làm việc, kết quả thực hiện công việc của người lao động.
   • Đối với các chế độ và phúc lợi khác như thưởng theo quy định tại Điều 104 của Bộ luật Lao động, tiền thưởng sáng kiến; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ; hỗ trợ khi người lao động có thân nhân bị chết, người lao động có người thân kết hôn, sinh nhật của người lao động, trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác thì ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động.

Theo quy định trên, pháp luật không quy định rõ phụ cấp lương bao gồm những khoản cụ thể nào mà chỉ quy định mang tính nguyên tắc xác định.

Các khoản như tiền ăn giữa ca, hỗ trợ xăng xe, điện thoại, tiền nhà, … không được tính vào phụ cấp lương mà được phân loại là các khoản bổ sung khác.

2. Phụ cấp lương có được tính đóng BHXH?

Căn cứ khoản 2 Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 về tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc như sau:

Điều 89. Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc

2. Đối với người lao động đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương và phụ cấp lương theo quy định của pháp luật về lao động.

Từ ngày 01 tháng 01 năm 2018 trở đi, tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật về lao động.

Theo quy định trên, phụ cấp lương được cộng cùng với mức lương để làm tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Đồng thời kể từ 2018, các khoản bổ sung khác cũng được cộng để tính tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Cần lưu ý: Các chế độ và phúc lợi như như thưởng, tiền thưởng sáng kiến, tiền ăn giữa ca, xăng xe, điện thoại, … mặc dù được xếp vào khoản bổ sung khác tại điểm c khoản 5 Điều 3 Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH, nhưng không tính vào tiền lương tháng đóng BHXH.

Cụ thể điểm 2.3 Điều 6 Quyết định số 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017 quy định như sau:

Tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc không bao gồm các khoản chế độ và phúc lợi khác, như tiền thưởng theo quy định tại Điều 103 của Bộ luật lao động, tiền thưởng sáng kiến; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ; hỗ trợ khi người lao động có thân nhân bị chết, người lao động có người thân kết hôn, sinh nhật của người lao động, trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác ghi thành mục riêng trong HĐLĐ theo Khoản 11 Điều 4 của Nghị định số 05/2015/NĐ-CP.

3. Phụ cấp lương có phải nộp thuế TNCN?

Căn cứ 2 Điều 3 Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007, được sửa đổi, bổ sung năm 2012, người lao động phải chịu thuế thu nhập cá nhân cho thu nhập từ tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tiền lương, tiền công, các khoản phụ cấp, trợ cấp.

Trừ các khoản sau đây không chịu thuế:

• Phụ cấp, trợ cấp theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công;
• Phụ cấp quốc phòng, an ninh;
• Phụ cấp độc hại, nguy hiểm đối với ngành, nghề hoặc công việc ở nơi làm việc có yếu tố độc hại, nguy hiểm;
• Phụ cấp thu hút, phụ cấp khu vực theo quy định của pháp luật;
• Trợ cấp khó khăn đột xuất, trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi, trợ cấp do suy giảm khả năng lao động, trợ cấp hưu trí một lần, tiền tuất hàng tháng và các khoản trợ cấp khác theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội;
• Trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm theo quy định của Bộ luật lao động;
• Trợ cấp mang tính chất bảo trợ xã hội và các khoản phụ cấp, trợ cấp khác không mang tính chất tiền lương, tiền công theo quy định của Chính phủ.