Cá nhân, tổ chức có thể sử dụng email là một kênh trao đổi thông tin. Vậy những thông tin, dữ liệu được gửi qua email có thể cấu thành hợp đồng thương mại hay không?

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Dân sự năm 2015;
• Luật Giao dịch điện tử năm 2005;
• Luật Giao dịch điện tử năm 2023.

Chúng tôi nhận được câu hỏi như sau:

Công ty tôi đang có chút chuyện với đối tác kinh doanh. Trước đây việc mua bán giữa hai công ty đều ký hợp đồng đầy đủ. Nhưng mới đây do cần hàng gấp mà chưa kịp ký hợp đồng, tôi và đối tác chỉ trao đổi qua điện thoại, sau đó rất nhiều lần trao đổi qua email. Nhưng khi đối tác giao hàng thì có lẫn hàng kém chất lượng mà họ không chịu đổi trả. tôi muốn hỏi những trao đổi của tôi qua email có hợp lệ và có giá trị để tôi đòi đổi tác đổi hàng hay không?

Trao đổi qua email hiện nay là phương thức giao dịch phổ biến được nhiều cá nhân, tổ chức sử dụng. Vì vậy, pháp luật đã có những quy định chấp nhận các thông tin được trao đổi qua email.

Căn cứ khoản 1 Điều 119 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau:

Điều 119. Hình thức giao dịch dân sự

1. Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.

Giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử được coi là giao dịch bằng văn bản.

Căn cứ Điều 7 Luật Giao dịch điện tử năm 2023 như sau:

Điều 7. Hình thức thể hiện của thông điệp dữ liệu

1. Thông điệp dữ liệu được thể hiện dưới hình thức văn bản điện tử, tài liệu điện tử, chứng thư điện tử, chứng từ điện tử, hợp đồng điện tử, thư điện tử, điện tín, điện báo, fax và hình thức trao đổi dữ liệu điện tử khác theo quy định của pháp luật.
2. Thông điệp dữ liệu được tạo ra, phát sinh trong quá trình giao dịch hoặc được chuyển đổi từ văn bản giấy.

Căn cứ Điều 10 Luật Giao dịch điện tử năm 2005 như sau:

Điều 10. Hình thức thể hiện thông điệp dữ liệu

Thông điệp dữ liệu được thể hiện dưới hình thức trao đổi dữ liệu điện tử, chứng từ điện tử, thư điện tử, điện tín, điện báo, fax và các hình thức tương tự khác.

Theo các quy định trên, email (thư điện tử) là một hình thức trao đổi dữ liệu điện tử được pháp luật công nhận. Thông điệp dữ liệu trong email được coi là văn bản, có giá trị như văn bản giấy, có giá trị dùng làm chứng cứ để xuất trình cho các cơ quan tài phán.

Ngoài ra, căn cứ khoản 4, 16 Điều 3 Luật Giao dịch điện tử năm 2023 như sau:

• 4. Thông điệp dữ liệulà thông tin được tạo ra, được gửi, được nhận, được lưu trữ bằng phương tiện điện tử.
• 16. Hợp đồng điện tửlà hợp đồng được thiết lập dưới dạng thông điệp dữ liệu.

Theo quy định trên, hợp đồng điện tử được pháp luật công nhận, là loại hợp đồng chứa đựng thông điệp dữ liệu được khởi tạo, gửi, nhận và lưu trữ bằng phương tiện điện tử.

Do đó, các trao đổi qua email nếu có các nội dung thỏa thuận giữa các bên thì có thể được coi là hợp đồng điện tử và có giá trị pháp lý.

Lưu ý, thông điệp dữ liệu được truyền tải qua email cần bảo đảm tính toàn vẹn (không bị thay đổi trong quá trình gửi và nhận thông điệp), có thể truy xuất được khi cần thiết để xác minh, đối chiếu, kiểm chứng.