Thời gian gần đây, vấn đề tách thửa đất đai trở nên nóng hơn bao giờ hết, sau một số cá nhân bị khởi tố hình sự liên quan đến kinh doanh bất động sản theo hình thức phân lô bán nền. Với các quy định về tách thửa hiện này, Trong khi các công ty kinh doanh bất động sản lại lợi dụng quy định tách thửa thu gom đất nông nghiệp để phân lô bán nền, gây ra nhiều lo ngại về phá vỡ quy hoạch thì người dân có nhu cầu tách thửa rất chính đáng thì lại kêu khổ vì thủ tục khó khăn với nhiều điều kiện phức tạp do các địa phương tự đặt ra.
Luật Đất đai hiện hành chỉ quy định tách thửa đối với đất ở và trao quyền cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tự quyết định về diện tích tối thiểu được tách thửa để phù hợp với điều kiện và tập quán tại địa phương. Quy định về diện tích tối thiểu tách thửa hiện nay đang gây nhiều tranh cãi, bởi nó làm hạn chế khả năng thực thi các quyền của người sử dụng đất. Nhiều hộ gia đình muốn bán bớt một phần đất để trang trải chi phí trong cuộc sống, hoặc chia đất cho các con nhưng không thực hiện được. Điểm lớn nhất gây tranh cãi là nó tác động trực tiếp đến khả năng tạo lập nhà ở của người dân. Vì thực tế, không phải ai cũng có khả năng tài chính để có thể có được diện tích đất đủ lớn theo yêu cầu của quy định tách thửa, nhất là những lao động nhập cư tại các thành phố lớn. Sức hút từ sự phát triển kinh tế, kết hợp với quyền tự do cư trú, tự do lao động đã làm tăng dân số cơ học tại một số địa phương, dẫn đến nhu cầu về nhà ở tại các địa phương này rất lớn, hơn nữa phần lớn trong số đó là nhu cầu nhà diện tích nhỏ để có giá rẻ nhưng sau khi đã mua được mảnh đất có giá phù hợp thì người dân lại không thể tách thửa để xây nhà do không đủ diện tích tối thiểu. Nhiều trường hợp như vậy người dân buộc phải bỏ trống phần đất mà mình đã mua, gây lãng phí tiền của. Có thể thấy, quy định về diện tích tối thiểu tách thửa có nhiều tác động đến kinh tế – xã hội. Việc nhận biết các tác động này là gì và như thế nào là cần thiết để đánh giá hiệu quả của các quy định về tách thửa hiện nay.
Trong bài viết này, phạm vi nghiên cứu của đề tài là đất ở để tập trung đánh giá về vai trò của quy định diện tích tối thiểu tách thửa đất ở như thế nào, Luật Đất đai có cần thiết điều chỉnh cả về diện tích thửa đất ở hay không? Khi bản chất của nó là diện tích lô đất xây dựng, vốn đã được điều chỉnh bởi pháp luật xây dựng.
Download bài viết của luật sư Nguyễn Quang Trung tại đây:
