Doanh nghiệp có cần thuê kế toán trưởng độc lập hay người đại diện pháp luật có thể kiêm nhiệm kế toán trưởng để tiết kiệm chi phí?

Bài viết được sự tham vấn bởi Luật sư Nguyễn Quang Trung

Căn cứ pháp lý:

• Nghị định số 174/2016/NĐ-CP;
• Luật Doanh nghiệp năm 2020.

Chúng tôi nhận được câu hỏi như sau:

Chào Luật sư TLT, công em là 100% vốn nước ngoài do công ty mẹ ở nước ngoài đầu tư, có thuê anh người Việt làm đại diện pháp luật công ty, nhưng không làm giám đốc, vậy anh này có thể làm kế toán trưởng luôn được không vậy ạ.

Về nguyên tắc, người quản lý doanh nghiệp không được làm kế toán để bảo đảm sự độc lập tương đối trong công tác kế toán. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp do doanh nghiệp có quy mô nhỏ thì người quản lý có thể kiêm nhiệm chức vụ kế toán trưởng. Vậy đối với người đại diện pháp luật thì như thế nào?

Căn cứ Điều 19 Nghị định số 174/2016/NĐ-CP, những người không được làm kế toán như sau:

1. Người chưa thành niên; người bị Tòa án tuyên bố hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự; người đang phải chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.
2. Người đang bị cấm hành nghề kế toán theo bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật; người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; người đang phải chấp hành hình phạt tù hoặc đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, tội phạm về chức vụ liên quan đến tài chính, kế toán mà chưa được xóa án tích.
3. Cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột của người đại diện theo pháp luật, của người đứng đầu, của giám đốc hoặc tổng giám đốc và của cấp phó của người đứng đầu, phó giám đốc hoặc phó tổng giám đốc phụ trách công tác tài chính – kế toán, kế toán trưởng trong cùng một đơn vị kế toán, trừ doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu, doanh nghiệp thuộc loại hình khác không có vốn nhà nước và là doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
4. Người đang làm quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ, người được giao nhiệm vụ thường xuyên mua, bán tài sản trong cùng một đơn vịkế toán, trừ trường hợp trong cùng doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu và các doanh nghiệp thuộc loại hình khác không có vốn nhà nước và là doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Theo quy định trên, người đại diện pháp luật của công ty có thể kiêm nhiệm kế toán trưởng nếu công ty đó thuộc các loại hình, đối tượng sau đây:

• Doanh nghiệp tư nhân;
• Công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu;
• Doanh nghiệp không có vốn nhà nước đồng thời thuộc diện siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa;
• Hoặc nếu người đại diện pháp luật đó không phải là người quản lý doanh nghiệp theo luật định hoặc theo điều lệ quy định.

Căn cứ khoản 24 Điều 4 Luật Doanh nghiệp năm 2020, người quản lý doanh nghiệp bao gồm những người sau đây:

• Chủ doanh nghiệp tư nhân;
• Thành viên hợp danh;
• Chủ tịch Hội đồng thành viên;
• Thành viên Hội đồng thành viên;
• Chủ tịch công ty;
• Chủ tịch Hội đồng quản trị;
• Thành viên Hội đồng quản trị;
• Giám đốc hoặc Tổng giám đốc;
• Cá nhân giữ chức danh quản lý khác theo quy định tại Điều lệ công ty.

Như vậy, với công ty con có 100% vốn nước ngoài thì người đại diện pháp luật có thể kiêm kế toán trưởng hay không?

• Có thể làm kế toán trưởng nếu họ không kiêm nhiệm thêm các chức danh quản lý khác
• Không được làm kế toán trưởng nếu họ có kiêm nhiệm thêm các chức danh quản lý khác