Người phạm tội có thể được giảm nhẹ hình phạt nếu có tình tiết giảm nhẹ đã được quy định hoặc các tình tiết khác nếu tòa án chấp nhận.

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017.
• Công văn số 212/TANDTC-PC năm 2019.

Chúng tôi nhận được câu hỏi như sau:

Cho tôi hỏi, nếu người phạm tội mang thai sau thời điểm đã gây án thì có được giảm nhẹ hình phạt không? có được hưởng án treo để ở nhà chăm con không?

1. Mang thai sau khi đã phạm tội có được giảm nhẹ hình phạt?

Căn cứ điểm n khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự năm 2015, yếu tố “Người phạm tội là phụ nữ có thai” là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Căn cứ Công văn 212/TANDTC-PC năm 2019 có hướng dẫn như sau:

9. Trường hợp sau khi bị khởi tố bị cáo mới có thai thì Tòa án có áp dụng tình tiết “Người phạm tội là phụ nữ có thai” không?

Quy định tại điểm n khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự không phân biệt người phạm tội là phụ nữ có thai tại thời điểm phạm tội hay trong quá trình truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, trường hợp sau khi bị khởi tố bị cáo mới có thai thì Tòa án vẫn áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự “Người phạm tội là phụ nữ có thai” đối với bị cáo.

Theo hướng dẫn nêu trên, Bộ luật Hình sự không phân biệt thời điểm người phạm tội có thai khi thực hiện tội phạm hay sau khi đã thực hiện tội phạm.

Do đó, nếu người phạm tội có thai sau khi đã thực hiện xong hành vi phạm tội và bị khởi tố thì người phạm tội vẫn có thể được tòa án xem xét giảm nhẹ hình phạt.

2. Mang thai sau khi đã phạm tội có được hưởng án treo?

Căn cứ khoản 1 Điều 65 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017 về án treo như sau:

Điều 65. Án treo

1. Khi xử phạt tù không quá 03 năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ 01 năm đến 05 năm và thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách theo quy định của Luật Thi hành án hình sự.

Theo quy định trên, việc mang thai không phải là một tình tiết mặc nhiên để được hưởng án treo.

Tuy nhiên, người phạm tội vẫn có thể được hưởng án treo nếu được giảm nhẹ hình phạt để có mức hình phạt tù không quá 03 năm, có nơi cư trú/nơi làm việc rõ ràng và được tòa án xem xét nhận thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù.