Hành vi gom hàng số lượng lớn tại các siêu thị để bán lại kiếm lời giữa lúc dịch bệnh Covid-19 có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Căn cứ pháp lý:
- Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017);
- Nghị định số 98/2020/NĐ-CP.
Sau khi TP.HCM thực hiện giãn cách xã hội, có thông tin một số cá nhân lợi dụng chính sách bình ổn giá của các siêu thị để gom hàng số lượng lớn và bán ra ngoài chênh lệch giá cao để thu lợi trên sự khó khăn của người dân. Dẫn đến thiếu hụt hàng hóa thiết yếu gây bức xúc trong nhân dân. Do đó, nhiều người đặt câu hỏi pháp luật xử lý những cá nhân có hành vi đáng lên án này sẽ bị xử lý như thế nào?
-
Xử phạt vi phạm hành chính
Hành vi gom hàng số lượng lớn để bán ra ngoài thu lợi bất chính là hành vi đầu cơ hàng hóa và có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 31 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP như sau:
Hành vi lợi dụng tình hình khan hiếm hàng hóa hoặc tạo ra sự khan hiếm hàng hóa giả tạo trên thị trường để mua vét, mua gom hàng hóa sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính trong các trường hợp sau đây thì:
- Hàng hóa thuộc danh mục bình ổn giá hoặc danh mục nhà nước định giá theo quy định của pháp luật về giá;
- Khi thị trường có biến động về cung cầu, giá cả hàng hóa do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, chiến tranh hoặc diễn biến bất thường khác.
Các mức phạt tiền như sau:
- Phạt 5 – 10 triệu đồng nếu mua vét, mua gom hàng hóa có giá trị từ 50 – dưới 100 triệu đồng.
- Phạt tiền từ 10 – 20 triệu đồng nếu hàng hóa có giá trị từ 100 – dưới 200 triệu đồng.
- Phạt tiền từ 20 – 50 triệu đồng nếu hàng hóa có giá trị từ 200 – dưới 500 triệu đồng.
- Phạt tiền từ 50 – 80 triệu đồng nếu hàng hóa có giá trị từ 500 triệu – dưới 1 tỷ đồng.
- Phạt tiền từ 80 – 100 triệu đồng nếu hàng hóa có giá trị từ 1 tỷ đồng trở lên
Người vi phạm còn bị phạt bổ sung và khắc phục hậu quả như sau:
- Tịch thu tang vật;
- Tước quyền sử dụng giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, giấy phép kinh doanh, chứng chỉ hành nghề từ 06 tháng đến 12 tháng trong trường hợp vi phạm nhiều lần hoặc tái phạm;
- Đình chỉ hoạt động kinh doanh hàng hóa vi phạm từ 06 tháng đến 12 tháng trong trường hợp vi phạm nhiều lần hoặc tái phạm.
- Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.
Lưu ý: các mức phạt trên áp dụng đối với cá nhân vi phạm. Đối với tổ chức vi phạm thì áp dụng mức phạt gấp đôi so với cá nhân.
-
Truy cứu trách nhiệm hình sự
Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng, người có hành vi đầu cơ hàng hóa có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đầu cơ theo Điều 196 Bộ luật Hình sự.
Theo đó, người nào lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế mua vét hàng hóa thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá hoặc thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính có thể bị phạt lên đến 15 năm tù. Cụ thể:
Điều 196. Tội đầu cơ
1. Người nào lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế mua vét hàng hóa thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá hoặc thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Hàng hóa trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;
b) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
c) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
d) Hàng hóa trị giá từ 1.500.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng;
đ) Thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;
e) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Hàng hóa trị giá 3.000.000.000 đồng trở lên;
b) Thu lợi bất chính 1.000.000.000 đồng trở lên;
c) Tái phạm nguy hiểm.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
5. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị xử phạt như sau:
a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng;
b) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, d, đ và e khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng;
c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, thì bị phạt tiền từ 4.000.000.000 đồng đến 9.000.000.000 đồng;
d) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
