Vợ chồng có tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân là căn nhà đứng tên riêng người vợ, hiện nay hai vợ chồng đã ly thân. Nay người vợ có thể tự mình sử dụng căn nhà nêu trên để góp vốn kinh doanh thành lập công ty được hay không.

Căn cứ pháp lý:

• Luật doanh nghiệp số 68/2014/QH13;
• Luật Hôn nhân và gia đình số 52/2014/QH13.

1. Góp vốn bằng quyền sử dụng đất

Theo quy định tại Điều 35 Luật Doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức có thể góp vốn vào doanh nghiệp bằng nhiều loại tài sản như tiền mặt, vàng, giá trị quyền sử dụng đất, giá trị quyền sở hữu trí tuệ:

Điều 35. Tài sản góp vốn

1. Tài sản góp vốn có thể là Đồng Việt Nam, ngoại tệ tự do chuyển đổi, vàng, giá trị quyền sử dụng đất, giá trị quyền sở hữu trí tuệ, công nghệ, bí quyết kỹ thuật, các tài sản khác có thể định giá được bằng Đồng Việt Nam.

Trong trường hợp này tài sản góp vốn là quyền sử đụng đất, quyền sở hữu nhà. Vì vậy cá nhân, tổ chức góp vốn phải chuyển quyền sử dụng, quyền sở hữu tài sản cho công ty theo quy định tại Điều 36 Luật Doanh nghiệp:

Điều 36. Chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn

1. Thành viên công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh và cổ đông công ty cổ phần phải chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn cho công ty theo quy định sau đây:

a) Đối với tài sản có đăng ký quyền sở hữu hoặc giá trị quyền sử dụng đất thì người góp vốn phải làm thủ tục chuyển quyền sở hữu tài sản đó hoặc quyền sử dụng đất cho công ty tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Việc chuyển quyền sở hữu đối với tài sản góp vốn không phải chịu lệ phí trước bạ;

2. Góp vốn bằng tài sản chung

Tài sản trong trường hợp này tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân. Nếu vợ chồng không có thỏa thuận khác thì đây là tài sản chung vợ chồng. Vì vậy, việc định đoạt tài sản chung phải có sự thỏa thuận bằng văn bản của vợ chồng.

Căn cứ Điều 36 Luật Hôn nhân và gia đình, người vợ muốn đưa tài sản chung vào kinh doanh phải có thỏa thuận bằng văn bản của vợ chồng:

Điều 36. Tài sản chung được đưa vào kinh doanh

Trong trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về việc một bên đưa tài sản chung vào kinh doanh thì người này có quyền tự mình thực hiện giao dịch liên quan đến tài sản chung đó. Thỏa thuận này phải lập thành văn bản

Căn cứ Điều 26 Luật Hôn nhân và gia đình về trường hợp giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng đối với tài sản chung nhưng chỉ ghi tên vợ hoặc chồng:

Điều 26.

1. Việc đại diện giữa vợ và chồng trong việc xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch liên quan đến tài sản chung có giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng tài sản chỉ ghi tên vợ hoặc chồng được thực hiện theo quy định tại Điều 24 và Điều 25 của Luật này.

2. Trong trường hợp vợ hoặc chồng có tên trên giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng tài sản tự mình xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch với người thứ ba trái với quy định về đại diện giữa vợ và chồng của Luật này thì giao dịch đó vô hiệu, trừ trường hợp theo quy định của pháp luật mà người thứ ba ngay tình được bảo vệ quyền lợi

Căn cứ Điều 24 Luật Hôn nhân và gia đình về căn cứ xác lập đại diện giữa vợ và chồng:

Điều 24.

1. Việc đại diện giữa vợ và chồng trong xác lập, thực hiện, chấm dứt giao dịch được xác định theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng có thể ủy quyền cho nhau xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch mà theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng.

3. Vợ, chồng đại diện cho nhau khi một bên mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có đủ điều kiện làm người giám hộ hoặc khi một bên bị hạn chế năng lực hành vi dân sự mà bên kia được Tòa án chỉ định làm người đại diện theo pháp luật cho người đó, trừ trường hợp theo quy định của pháp luật thì người đó phải tự mình thực hiện quyền, nghĩa vụ có liên quan.

Trong trường hợp một bên vợ, chồng mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn thì căn cứ vào quy định về giám hộ trong Bộ luật dân sự, Tòa án chỉ định người khác đại diện cho người bị mất năng lực hành vi dân sự để giải quyết việc ly hôn.

Như vậy, mặc dù chỉ người vợ có tên trên giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng nhà đất, nhưng người vợ phải có văn bản thỏa thuận với người chồng, hoặc ủy quyền của người chồng trước khi đưa tài sản là nhà đất vào góp vốn kinh doanh.