Chúng tôi nhận được câu hỏi liên quan di chúc như sau: cuối năm 2019, ông nội tôi mất, trước đó có di chúc lại bằng miệng về chia phần đất và nhà đang ở, có 2 người hàng xóm sang làm chứng và viết lại. UBND xã sau đó đã xác nhận là đúng. Nhưng 2 người hàng xóm kia lại không ký vào văn bản. Vậy, di chúc của ông nội tôi có giá trị pháp lý hay không?
Căn cứ pháp lý:
- Bộ luật Dân sự số 91/2015/QH13.
Pháp luật dân sự quy định có thể di chúc miệng. Giá trị pháp lý của di chúc miệng được quy định tại Điều 629 và Điều 630 Bộ luật Dân sự:
Điều 629. Di chúc miệng
1. Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
2. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị huỷ bỏ.
Điều 630. Di chúc hợp pháp
1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.
5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Như vậy, sau 3 tháng lập di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng đã lập mặc nhiên bị huỷ bỏ.
Di chúc miệng hợp pháp phải có ít nhất 2 người làm chứng ghi lại thành văn bản, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong vòng 5 ngày làm việc, văn bản di chúc phải được chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của những người làm chứng.
Trường hợp nêu trên, 2 người làm chứng không ký tên hoặc điểm chỉ vào văn bản di chúc nên di chúc đó không hợp pháp.
