Người sử dụng đất sẽ được Nhà nước bồi thường bằng đất hoặc bằng tiền khi bị thu hồi đất nếu đủ điều kiện.

Căn cứ pháp lý:

• Luật Đất đai năm 2013.

Chúng tôi nhận được câu hỏi như sau:

Gia đình tôi có miếng đất ở gần 100m².  Nhưng tôi nghe sắp tới Nhà nước có quy hoạch mở rộng đường, mà miếng đất của gia đình nằm trong diện bị giải tỏa. Tôi muốn hỏi nếu Nhà nước lấy đất của gia đình thì tôi được lựa chọn bồi thường bằng đất tái định cư hoặc bằng tiền được không?

Khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án vì mục đích quốc phòng, an ninh; vì lợi ích quốc gia, công cộng, người sử dụng đất sẽ được bồi thường về đất nếu đáp ứng đủ các điều kiện bao gồm:

• Đất bị thu hồi không phải là đất thuê trả tiền thuê hàng năm;
• Có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận nhưng chưa được cấp.

Nếu đất đủ điều kiện được bồi thường như trên, người bị thu hồi đất sẽ được bồi thường theo quy định tại khoản 1 Điều 79 Luật Đất đai năm 2013 và Điều 6 Nghị định số 47/2014/NĐ-CP như sau:

Điều 79. Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở

1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này khi Nhà nước thu hồi đất thì được bồi thường như sau:
   1. Trường hợp không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở; trường hợp không có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở thì Nhà nước bồi thường bằng tiền;
   2. Trường hợp còn đất ở, nhà ở trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bồi thường bằng tiền. Đối với địa phương có điều kiện về quỹ đất ở thì được xem xét để bồi thường bằng đất ở.

Với câu hỏi cụ thể nêu trên, nếu hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi hết đất hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở theo quy định của UBND cấp tỉnh thì có 2 trường hợp được bồi thường như sau:

• Nếu chủ đất không còn đất ở/nhà ở nào khác trong cùng địa bàn cấp xã nơi có đất bị thu hồi thì chủ đất sẽ được bồi thường bằng đất ở/nhà ở tái định cư. Nếu chủ đất không có nhu cầu nhận bồi thường bằng đất ở/nhà ở thì được bồi thường bằng tiền;
• Nếu chủ đất còn đất ở/nhà ở trong cùng địa bàn cấp xã nơi có đất bị thu hồi thì bạn sẽ được bồi thường bằng tiền. Nếu địa phương có điều kiện về quỹ đất ở thì được xem xét bồi thường bằng đất ở.

Như vậy, theo quy định trên, việc bồi thường bằng đất hay bằng tiền phụ thuộc vào quỹ đất ở tại địa phương. Tuy nhiên, người sử dụng đất có thể lựa chọn được bồi thường bằng đất ở/nhà ở hoặc được bồi thường bằng tiền.