Khái niệm M&A hiện nay không còn xa lạ tại Việt Nam. Mục đích của M&A không đơn thuần chỉ là sở hữu cổ phần, mà nhằm mục đích tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp bị sáp nhập/mua lại.
Căn cứ pháp lý:
- Luật doanh nghiệp số 68/2014/QH13.
Cần lưu ý, theo pháp luật doanh nghiệp, sau khi đã mua một số lượng cổ phần nhất định tại một doanh nghiệp, nhà đầu tư không đương nhiên được quyền tham gia quản lý ngay lập tức doanh nghiệp mục tiêu.
Trường hợp điển hình được chú ý nhiều đó là thương vụ Thai Beverage mua đấu giá 53,6% cổ phần của Sabeco nhưng Thai Beverage chưa có quyền đề cử người vào hội đồng quản trị và ban kiểm soát trong một thời gian nhất định ban đầu.
-
Tỷ lệ sở hữu cổ phần có quyền đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát
Luật doanh nghiệp hiện hành quy định tỷ lệ sở hữu cổ phần tối thiểu để cổ đông có quyền đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát tại Khoản 2 Điều 114 như sau:
Điều 114. Quyền của cổ đông phổ thông
2. Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 10% tổng số cổ phần phổ thông trở lên trong thời hạn liên tục ít nhất 06 tháng hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn quy định tại Điều lệ công ty có các quyền sau đây:
a) Đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát
Có thể thấy, Luật doanh nghiệp quy định tỷ lệ sở hữu cổ phần tối thiểu mặc định là 10% thì cổ đông có quyền đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.
Ngoài ra, các cổ đông có thể liên kết với nhau tạo thành nhóm cổ đông để đạt quy định tỷ lệ sở hữu cổ phần tối thiểu nhằm mục đích đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.
Tuy nhiên, công ty cũng có quyền quy định tỷ lệ khác nhỏ hơn tại điều lệ nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi của cổ đông thiểu số.
-
Thời gian nắm giữ cổ phần phải liên tục ít nhất 6 tháng
Căn cứ quy định tại Khoản 2 Điều 114 Luật doanh nghiệp nêu trên:
Điều 114. Quyền của cổ đông phổ thông
2. Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 10% tổng số cổ phần phổ thông trở lên trong thời hạn liên tục ít nhất 06 tháng hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn quy định tại Điều lệ công ty có các quyền sau đây:
a) Đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát
Cổ đông hoặc nhóm cổ đông phải đảm bảo sở hữu số cổ phần tối thiểu trong thời gian liên tục ít nhất 06 tháng mới có quyền đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.
Thời hạn 6 tháng nêu trên được Luật doanh nghiệp quy định cứng, không có quy định cho phép doanh nghiệp có quyền thay đổi.
Có thể thấy, mặc dù Thai Beverage sở hữu tới 53,6% cổ phần của Sabeco vào tháng 12/2017, nhưng vẫn chưa có quyền đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát ngay lập tức sau khi sở hữu cổ phần mà phải chờ đủ thời gian theo quy định pháp luật.
