Nhà nước độc quyền quản lý các chất ma túy. Vì vậy các hành vi trái phép liên quan đến ma túy có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017;
• Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

Vận chuyển trái phép chất ma túy là tội phạm được quy định tại Điều 250 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017 với mức hình phạt lên đến tử hình, được xếp vào loại tội đặc biệt nghiêm trọng.

1. Mức hình phạt của tội vận chuyển trái phép chất ma túy

Khi giải quyết các vụ án tội phạm ma túy, ngoài các yếu tố như ý thức phạm tội, vai trò trong vụ án, nhân thân của người phạm tội, các cơ quan tố tụng sẽ thực hiện giám định khối lượng, thể tích chất ma túy để làm căn cứ quyết định mức hình phạt.

Cụ thể mức hình phạt của tội danh này như sau:

1. Người nào vận chuyển trái phép chất ma túy mà không nhằm mục đích sản xuất, mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
   • a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này hoặc một trong các tội quy định tại các điều 248, 249, 251 và 252 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
   • b) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 01 gam đến dưới 500 gam;
   • c) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 0,1 gam đến dưới 05 gam;
   • d) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 10 kilôgam;
   • đ) Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 05 kilôgam đến dưới 50 kilôgam;
   • e) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 10 kilôgam;
   • g) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 01 gam đến dưới 20 gam;
   • h) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 10 mililít đến dưới 100 mililít;
   • i) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm b đến điểm h khoản này.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
   • a) Có tổ chức;
   • b) Phạm tội 02 lần trở lên;
   • c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
   • d) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
   • đ) Sử dụng người dưới 16 tuổi vào việc phạm tội;
   • e) Qua biên giới;
   • g) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 500 gam đến dưới 01 kilôgam;
   • h) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 05 gam đến dưới 30 gam;
   • i) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 25 kilôgam;
   • k) Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 200 kilôgam;
   • l) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 50 kilôgam;
   • m) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 20 gam đến dưới 100 gam;
   • n) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 100 mililít đến dưới 250 mililít;
   • o) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm g đến điểm n khoản này;
   • p) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm:
   • a) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 05 kilôgam;
   • b) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 30 gam đến dưới 100 gam;
   • c) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 25 kilôgam đến dưới 75 kilôgam;
   • d) Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 200 kilôgam đến dưới 600 kilôgam;
   • đ) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 150 kilôgam;
   • e) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 100 gam đến dưới 300 gam;
   • g) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 250 mililít đến dưới 750 mililít;
   • h) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản này.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
   • a) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng 05 kilôgam trở lên;
   • b) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng 100 gam trở lên;
   • c) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng 75 kilôgam trởlên;
   • d) Quả thuốc phiện khô có khối lượng 600 kilôgam trở lên;
   • đ) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng 150 kilôgam trở lên;
   • e) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng 300 gam trở lên;
   • g) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích 750 mililít trở lên;
   • h) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản này.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

2. Không biết mình đang vô tình vận chuyển ma túy thì có bị xử lý không?

Một nguyên tắc của pháp luật hình sự được quy định tại Điều 15 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 là:

• Trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc về cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
• Người bị buộc tội có quyền nhưng không buộc phải chứng minh là mình vô tội.

Theo quy định trên, cơ quan điều tra, viện kiểm sát có nghĩa vụ chứng minh người bị truy tố đã thực hiện hành vi phạm tội.

Thực tế nếu người vận chuyển được thuê vận chuyển hàng hóa mà không được phép kiểm tra hàng hóa. thì có thể người vận chuyển không biết mình đang vận chuyển ma túy.

Vì vậy, nếu cơ quan điều tra, viện kiểm sát không chứng minh được người bị buộc tội biết mình đang vận chuyển ma túy nhưng vẫn thực hiện hành vi thì không có cơ sở để kết tội người đó.

Tuy nhiên, khi giải quyết vụ án, người bị buộc tội cần nêu rõ các tình tiết của sự việc, cung cấp hợp đồng vận chuyển, các lịch sử giao dịch, các lịch sử trao đổi với người thuê vận chuyển và người nhận hàng, … để vụ án được thực hiện khách quan, cũng như bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.