Tiền do người khác chuyển nhầm vào tài khoản ngân hàng của mình thì có được sử dụng trước rồi sẽ trả lại sau hay không?

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017;
• Nghị định số 144/2021/NĐ-CP.

Chúng tôi nhận được câu hỏi như sau:

Em có đứa em, tài khoản ngân hàng của em  đó có nhận được một khoản tiền hơn 11 triệu. Do lúc đang cần tiền nên em đó rút ra xài trước, chờ qua tháng nhận lương rồi sẽ trả lại. Nếu người kia đòi mà em đó không trả được kịp thời thì có bị làm sao không ạ?

Về nguyên tắc, tiền do người khác chuyển nhầm vào tài khoản ngân hàng không phải là tài sản hợp pháp của người nhận. Người nhận được lợi về tài sản mà không có căn cứ pháp luật.

Do vậy, người nhận có nghĩa vụ trả lại đầy đủ số tiền cho người chuyển nhầm. Nếu không biết được ai đã chuyển nhầm thì phải giao cho cơ quan Nhà nước giải quyết theo quy định pháp luật.

Nếu người nhận tự ý sử dụng tiền do người khác chuyển nhầm thì sẽ bị xử phạt hành chính, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

1. Xử phạt vi phạm hành chính

Người nhận được tiền do người khác chuyển nhầm tài khoản mà không trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp thì có thể bị xử phạt hành chính lên đến 5 triệu đồng theo quy định tại Nghị định số 144/2021/NĐ-CP như sau:

Điều 15. Vi phạm quy định về gây thiệt hại đến tài sản của tổ chức, cá nhân khác

2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

đ) Sử dụng, mua, bán, thế chấp, cầm cố trái phép hoặc chiếm giữ tài sản của người khác;

2. Truy cứu trách nhiệm hình sự

Trường hợp số tiền bị chuyển nhầm là từ 10 triệu đồng trở lên mà người nhận được cố tình không trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chiếm giữ trái phép tài sản, với mức hình phạt lên tới 5 năm tù như sau:

Điều 176. Tội chiếm giữ trái phép tài sản

1. Người nào cố tình không trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp hoặc không giao nộp cho cơ quan có trách nhiệm tài sản trị giá từ 10.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc dưới 10.000.000 đồng nhưng tài sản là di vật, cổ vật bị giao nhầm hoặc do mình tìm được, bắt được, sau khi chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp hoặc cơ quan có trách nhiệm yêu cầu được nhận lại tài sản đó theo quy định của pháp luật, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội chiếm giữ tài sản trị giá 200.000.000 đồng trở lên hoặc bảo vật quốc gia, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.