Tổn thất tinh thần là một trong những thiệt hại mà bị hại, người thân của bị hại phải gánh chịu và sẽ được bồi thường theo quy định pháp luật.

Bài viết được sự tham vấn bởi Luật sư Nguyễn Quang Trung

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Dân sự năm 2015;
• Nghị định số 24/2023/NĐ-CP.

Chúng tôi nhận được câu hỏi như sau:

Xin chào Luật sư TLT, nhà tôi và hàng xóm có mâu thuẫn đã kéo dài, họ chửi rủa và nói xúc phạm tôi. Sau đó là các con tôi có đánh nhau với họ. Tôi muốn hỏi nếu bị xúc phạm hay bị đánh thì phải bồi thường tinh thần như thế nào?

Tổn thất tinh thần là loại tổn thất do bị xâm phạm về sức khỏe, tính mạng, nhân phẩm, uy tín. Người được bồi thường tổn thất tinh thần là người đã bị xâm phạm trực tiếp hoặc là người thân của họ.

1. Các trường hợp được bồi thường tinh thần

Căn cứ Điều 590, 591, 592 Bộ luật Dân sự năm 2015, có 3 trường hợp được bồi thường tổn thất tinh thần bao gồm:

• Khi sức khỏe bị xâm phạm
• Khi tính mạng bị xâm phạm
• Khi danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm

Khi xảy ra các trường hợp trên, người bị hại, người thân/người nuôi dưỡng của người bị hại sẽ được bồi thường các khoản tiền để khắc phục các thiệt hại như:

• Chi phí khám và điều trị thương tật;
• Chi phí mai táng (nếu bị xâm phạm tính mạng);
• Thu nhập bị mất của người bị hại trong thời gian điều trị thương tật;
• Thu nhập bị mất của người đã chăm sóc người bị hại;
• Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị hại phải nuôi dưỡng;
• Chi phí để khắc phục thiệt hại;
• Tiền bồi thường về tinh thần.

2. Số tiền bồi thường tinh thần là bao nhiêu

Số tiền bồi thường tinh thần trước hết sẽ do các bên thỏa thuận trên tinh thần thiện chí, hòa giải. Nếu thỏa thuận không được thì các bên có quyền yêu cầu tòa án quyết định số tiền bồi thường theo quy định pháp luật.

Theo đó, số tiền bồi thường theo quy định pháp luật sẽ căn cứ trên mức lương cơ sở do Nhà nước quy định và được điều chỉnh theo từng thời kỳ để phù hợp với trình độ phát triển kinh tế, xã hội.

a. Bồi thường tinh thần do sức khỏe bị xâm phạm

Căn cứ khoản 2 Điều 590 Bộ luật Dân sự năm 2015, nếu các bên không thỏa thuận được thì mức bồi thường tinh thần tối đa cho một người có sức khỏe bị xâm phạm không quá 50 lần mức lương cơ sở.

Căn cứ Nghị định số 24/2023/NĐ-CP, mức lương cơ sở đang có hiệu lực tại thời điểm hiện tại (năm 2024) là 1.800.000 đồng/tháng. Do đó mức bồi thường tinh thần do sức khỏe bị xâm phạm sẽ không quá 90 triệu đồng.

b. Bồi thường tinh thần do tính mạng bị xâm phạm

Căn cứ khoản 2 Điều 591 Bộ luật Dân sự năm 2015, nếu các bên không thỏa thuận được thì mức bồi thường tinh thần tối đa cho một người có tính mạng bị xâm phạm không quá 100 lần mức lương cơ sở.

Vì vậy, căn cứ Nghị định số 24/2023/NĐ-CP mức bồi thường tinh thần tối đa cho một người có tính mạng bị xâm phạm không quá 180 triệu đồng.

c. Bồi thường tinh thần do danh dự, nhân phẩm và uy tín bị xâm phạm

Căn cứ khoản 2 Điều 592 Bộ luật Dân sự năm 2015 nếu các bên không thỏa thuận được thì mức bồi thường tinh thần tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở.

Vì vậy, căn cứ Nghị định số 24/2023/NĐ-CP, mức bồi thường tinh thần tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm là 18 triệu đồng.