Ngày 22/9/2025, Tòa án nhân dân Khu vực 5 – TP.HCM đã bác đơn kiện của khách hàng đòi Manulife trả lại toàn bộ phí bảo hiểm đã đóng.

Trong những năm gần đây, các tranh chấp liên quan đến hợp đồng bảo hiểm nhân thọ ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt khi sản phẩm bảo hiểm được phân phối qua kênh ngân hàng. Vụ việc bà Đàm Phạm Diệp Lam khởi kiện Công ty Manulife Việt Nam không chỉ là một trường hợp cá biệt, mà còn phản ánh những vấn đề pháp lý phức tạp xoay quanh quyền lợi người tiêu dùng, trách nhiệm tư vấn của bên trung gian, và tính minh bạch trong giao kết hợp đồng. Phán quyết của tòa án trong vụ kiện này đã đặt ra nhiều câu hỏi đáng suy ngẫm về ranh giới giữa sự tự nguyện và sự hiểu biết đầy đủ khi ký kết hợp đồng bảo hiểm.

1. Tóm tắt nội dung vụ kiện

Nguyên đơn: Bà Đàm Phạm Diệp Lam, cư trú tại TP.HCM.

Bị đơn: Công ty TNHH Manulife Việt Nam.

Vụ việc: Bà Lam khởi kiện yêu cầu tuyên hợp đồng bảo hiểm giữa bà và Manulife là vô hiệu, đồng thời yêu cầu hoàn trả số tiền 180 triệu đồng đã đóng.

Lý do khởi kiện: Bà Lam cho rằng mình bị nhân viên ngân hàng SCB giới thiệu sai lệch về sản phẩm bảo hiểm, khiến bà tưởng đây là một hình thức tiết kiệm có lãi suất cao kèm bảo hiểm miễn phí.

Phán quyết của tòa: Tòa án nhân dân khu vực 5 TP.HCM bác đơn khởi kiện, xác định hợp đồng bảo hiểm được ký kết hoàn toàn tự nguyện, không bị ép buộc, và bà Lam có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.

2. Phân tích pháp lý

Tính hợp pháp của hợp đồng bảo hiểm: Tòa xác định hợp đồng bảo hiểm được ký ngày 30/8/2020 là hợp pháp, vì:

• Bà Lam đã ký tên trên các tài liệu liên quan như đơn yêu cầu bảo hiểm, bảng minh họa quyền lợi, phiếu đánh giá rủi ro.
• Bà Lam có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, nên phải chịu trách nhiệm với hành vi ký kết của mình.

Vấn đề về thông tin và tư vấn: Nguyên đơn cho rằng bị tư vấn sai lệch, nhưng:

• Tên sản phẩm ghi rõ là “Tâm An Đầu Tư” – một sản phẩm bảo hiểm nhân thọ.
• Không có bằng chứng cho thấy bà Lam bị nhầm lẫn nghiêm trọng về bản chất hợp đồng.
• Bà Lam đã xác nhận nhận đủ bộ hợp đồng và nhận tin nhắn nhắc phí từ Manulife nhưng không phản hồi hay đóng phí tiếp.

Quyền xem xét hợp đồng trong 21 ngày: Bà Lam cho rằng không được thông báo về quyền này, nhưng:

• Tòa xác định bà đã nhận tin nhắn từ Manulife và không có hành động phản đối trong thời gian quy định.

3. Nhận định tổng quan

Vụ việc phản ánh một thực trạng phổ biến trong ngành bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam: sự nhầm lẫn giữa sản phẩm bảo hiểm và tiết kiệm do cách tư vấn không rõ ràng từ phía trung gian (ngân hàng). Tuy nhiên, về mặt pháp lý, khi hợp đồng được ký kết tự nguyện, có đầy đủ chữ ký và xác nhận, thì rất khó để tuyên vô hiệu nếu không có yếu tố lừa dối hoặc ép buộc rõ ràng.