Quyền sở hữu tài sản hợp pháp của cá nhân, tổ chức được Nhà nước bảo hộ. Người nào có hành vi xâm phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017;
• Bộ luật Dân sự năm 2015;
• Nghị định số 144/2021/NĐ-CP.

Phá hoại tài sản là hành vi cố ý gây thiệt hại tài sản của cá nhân, tổ chức khác như: đập phá nhà cửa, đốt cháy hàng hóa, chặt phá cây trồng, làm oxy hóa vật liệu, làm mục rữa đồ đạc, …

Người có các hành vi phá hoại tài sản của cá nhân, tổ chức khác phải bồi thường thiệt hại về tài sản cho chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp, ngoài ra còn bị phạt vi phạm hành chính hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

1. Mức phạt vi phạm hành chính

Tùy vào tính chất, mức độ của hành vi phá hoại tài sản, người có hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 15 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP như sau:

Điều 15. Vi phạm quy định về gây thiệt hại đến tài sản của tổ chức, cá nhân khác

2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của cá nhân, tổ chức, trừ trường hợp vi phạm quy định tại điểm b khoản 3 Điều 21 Nghị định này;

Trong đó điểm b khoản 3 Điều 21 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP là trường hợp gây thiệt hại về tài sản, phương tiện của cơ quan nhà nước, của người thi hành công vụ. Như vậy, mức phạt trên không áp dụng cho hành vi phá hoại tài sản của cơ quan Nhà nước và người thi hành công vụ.

Ngoài ra, người phá hoại tài sản của cá nhân, tổ chức khác còn phải khôi phục lại tình trạng ban đầu của tài sản bị phá hoại.

2. Truy cứu trách nhiệm hình sự

Người phá hoại tài sản của cá nhân, tổ chức khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo Điều 178 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 với 4 khung hình phạt như sau:

Khung 1: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

• Làm hư hỏng tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng
• Làm hư hỏng tài sản của người khác trị giá dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau:
  • Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm
  • Đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm
  • Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội
  • Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ
  • Tài sản là di vật, cổ vật

Khung 2: Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

• Có tổ chức
• Gây thiệt hại cho tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng
• Tài sản là bảo vật quốc gia
• Dùng chất nguy hiểm về cháy, nổ hoặc thủ đoạn nguy hiểm khác
• Để che giấu tội phạm khác
• Vì lý do công vụ của người bị hại
• Tái phạm nguy hiểm

Khung 3: Phạt tù từ 05 năm đến 10 năm nếu:

• Gây thiệt hại cho tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng

Khung 4: Phạt tù từ 10 năm đến 20 năm nếu:

• Gây thiệt hại cho tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên

Người phạm tội còn có thể bị phạt bổ sung từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

3. Bồi thường thiệt hại về tài sản

Ngoài các chế tài phạt vi phạm hành chính hoặc phạt hình sự, người phá hoại tài sản của người khác còn phải bồi thường thiệt hại cho cá nhân, tổ chức có tài sản bị xâm phạm. Các thiệt hại phải bồi thường không chỉ đối với chính tài sản đó, mà còn là các khoản thu nhập bị mất do không thể khai thác, sử dụng tài sản, hoặc các chi phí để hạn chế thiệt hại.

Cụ thể, người phá hoại tài sản phải bồi thường theo quy định tại Điều 589 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau:

Điều 589. Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm

Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm bao gồm:

1. Tài sản bị mất, bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng.

2. Lợi ích gắn liền với việc sử dụng, khai thác tài sản bị mất, bị giảm sút.

3. Chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại.

4. Thiệt hại khác do luật quy định.