Sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi trái pháp luật, người vi phạm có thể bị xử phạt và có thể bị đưa đi cai nghiện bắt buộc

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017;
• Nghị định số 144/2021/NĐ-CP.

Chúng tôi nhận được câu hỏi như sau:

Cho em hỏi, công an vào quán bar yêu cầu khách có mặt xét nghiệm ma túy, một số người bị dương tính thi có bị đi tù không? hay bị phạt gì không?

Nhà nước độc quyền quản lý các chất ma túy. Vì vậy, việc sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi trái pháp luật.

1. Sử dụng ma túy trái phép bị đi tù không?

Một hành vi bị xử lý hình sự nếu hành vi đó được quy định là một tội trong Bộ luật Hình sự. Liên quan đến ma túy, Bộ luật hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định một số tội phạm quy định tại chương XX bao gồm:

• Điều 247. Tội trồng cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy
• Điều 248. Tội sản xuất trái phép chất ma túy
• Điều 249. Tội tàng trữ trái phép chất ma túy
• Điều 250. Tội vận chuyển trái phép chất ma túy
• Điều 251. Tội mua bán trái phép chất ma túy
• Điều 252. Tội chiếm đoạt chất ma túy
• Điều 253. Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy
• Điều 254. Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển hoặc mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy
• Điều 255. Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy
• Điều 256. Tội chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy
• Điều 257. Tội cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy
• Điều 258. Tội lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy
• Điều 259. Tội vi phạm quy định về quản lý chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần

Theo các tội danh trên, cho thấy hiện nay không có quy định về tội sử dụng trái phép chất ma túy. Do vậy, một người có xét nghiệm dương tính với ma túy thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

2. Sử dụng ma túy trái phép bị phạt gì không?

Người sử dụng trái phép chất ma túy không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi này, tuy nhiên có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định 144/2021/NĐ-CP như sau:

Điều 23. Vi phạm các quy định về phòng, chống và kiểm soát ma túy

1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

8. Hình thức xử phạt bổ sung:

1. Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 và 7 Điều này;

Ngoài ra, người sử dụng ma túy còn có thể bị buộc đi cai nghiện theo quy định tại Điều 28 Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 như sau:

Điều 28. Các biện pháp cai nghiện ma túy

1. Biện pháp cai nghiện ma túy bao gồm:
   1. Cai nghiện ma túy tự nguyện;
   2. Cai nghiện ma túy bắt buộc.
2. Biện pháp cai nghiện ma túy tự nguyện được thực hiện tại gia đình, cộng đồng hoặc tại cơ sở cai nghiện ma túy; biện pháp cai nghiện ma túy bắt buộc được thực hiện tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập.

Căn cứ Điều 32 Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, những người bị buộc phải cai nghiện bắt buộc tại cơ sở cai nghiện bao gồm:

Điều 32. Đối tượng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

1. Không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện;
2. Trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;
3. Người nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện;
4. Trong thời gian quản lý sau cai nghiện ma túy mà tái nghiện.