Trường hợp người quản lý doanh nghiệp thực hiện không đúng trách nhiệm, quyền hạn của mình gây thiệt hại cho doanh nghiệp, các cổ đông nhỏ lẻ có thể làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?
Căn cứ pháp lý:
- Luật doanh nghiệp số 68/2014/QH13.
-
Điều kiện để khởi kiện người quản lý
Pháp luật doanh nghiệp có một số quy định để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cổ đông thiểu số trong công ty cổ phần. Đặc biệt trong trường hợp người quản lý điều hành có hành vi tư lợi, gây thiệt hại cho doanh nghiệp, thì các cổ đông nhỏ lẻ cần thiết sử dụng quyền hạn của mình để bảo vệ lợi ích của mình và của doanh nghiệp.
Căn cứ Khoản 1 Điều 161 Luật doanh nghiệp, cổ đông có quyền khởi kiện đối với người quản lý doanh nghiệp là Giám đốc, tổng giám đốc và các thành viên hội đồng quản trị như sau:
Điều 161. Quyền khởi kiện đối với thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc, Tổng giám đốc
1. Cổ đông, nhóm cổ đông sở hữu ít nhất 1% số cổ phần phổ thông liên tục trong thời hạn 06 tháng có quyền tự mình hoặc nhân danh công ty khởi kiện trách nhiệm dân sự đối với thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc trong các trường hợp sau đây:
a) Vi phạm nghĩa vụ người quản lý công ty theo quy định tại Điều 160 của Luật này;
b) Không thực hiện đúng các quyền và nghĩa vụ được giao; không thực hiện, thực hiện không đầy đủ, không kịp thời nghị quyết của Hội đồng quản trị;
c) Thực hiện các quyền và nghĩa vụ được giao trái với quy định của pháp luật, Điều lệ công ty hoặc nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông;
d) Sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh của công ty để tư lợi riêng hoặc phục vụ cho lợi ích của tổ chức, cá nhân khác;
đ) Sử dụng địa vị, chức vụ và sử dụng tài sản của công ty để tư lợi riêng hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác;
e) Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật và Điều lệ công ty.
Có thể thấy, điều kiện cần thiết để khởi kiện Giám đốc, tổng giám đốc và các thành viên hội đồng quản trị, các cổ đông nhỏ lẻ cần liên kết cùng nhau để đạt tỷ lệ sở hữu tối thiểu 1% số cổ phần phổ thông, trong thời hạn liên tục 6 tháng.
-
Thủ tục và chi phí khởi kiện
Căn cứ Khoản 2 Điều 161 Luật doanh nghiệp, thủ tục khởi kiện được thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
Trường hợp cổ đông, nhóm cổ đông khởi kiện nhân danh công ty và được tòa án chấp nhận yêu cầu khởi kiện thì chi phí khởi kiện sẽ được tính vào chi phí của công ty.
Điều 161. Quyền khởi kiện đối với thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc, Tổng giám đốc
2. Trình tự, thủ tục khởi kiện thực hiện tương ứng theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự. Chi phí khởi kiện trong trường hợp cổ đông, nhóm cổ đông khởi kiện nhân danh công ty sẽ tính vào chi phí của công ty, trừ trường hợp thành viên khởi kiện bị bác yêu cầu khởi kiện.
Như vậy, các cổ đông nhỏ lẻ cần xác định nội dung yêu cầu khởi kiện, cung cấp tài liệu, chứng cứ; chứng minh cho yêu cầu khởi kiện là có căn cứ và hợp pháp và chứng minh người bị kiện (là Giám đốc, tổng giám đốc và các thành viên hội đồng quản trị) có hành vi không thực hiện, thực hiện không đúng trách nhiệm, quyền hạn của mình… Đồng thời các cổ đông nhỏ lẻ cần chứng minh được thiệt hại nếu có từ các hành vi nêu trên của người bị kiện dựa trên các quy định của pháp luật, điều lệ, quy chế nội bộ của công ty.
