Theo quy định hiện hành của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án cấp huyện là cơ quan có thẩm quyền giải quyết các vụ ly hôn trong nước.

Tuy nhiên, khi cấp huyện bị bãi bỏ, việc nộp đơn ly hôn sẽ được điều chỉnh như thế nào?

1. Nộp đơn ly hôn tại Tòa án khu vực

Khi chính quyền địa phương được tổ chức thành hai cấp (cấp tỉnh và cấp xã), hệ thống Tòa án nhân dân cũng sẽ có sự thay đổi tương ứng. Theo đó, thay vì nộp đơn ly hôn tại Tòa án cấp tỉnh (nếu có yếu tố nước ngoài) hoặc Tòa án cấp huyện, vợ chồng ly hôn sẽ nộp đơn tại Tòa án nhân dân khu vực.

Căn cứ pháp lý cho sự thay đổi này bao gồm:

• Điều 29 và 39 của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
• Điều 35 của Bộ luật này, được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 2 Điều 1 Luật 85/2025/QH15.
• Khoản 13 Điều 2 Luật sửa đổi Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2025, thay thế cụm từ “Tòa án nhân dân cấp huyện” bằng “Tòa án nhân dân khu vực”.

2. Địa điểm nộp đơn cụ thể

Việc nộp đơn tại Tòa án nhân dân khu vực được áp dụng cho cả ly hôn thuận tình và ly hôn đơn phương:

• Ly hôn thuận tình: Nộp tại Tòa án nơi hai vợ chồng thỏa thuận.
• Ly hôn đơn phương: Nộp tại Tòa án nơi người bị yêu cầu ly hôn cư trú hoặc làm việc.

Quy định này cũng áp dụng cho các trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài, bao gồm:

• Công dân Việt Nam ly hôn với người nước ngoài.
• Người nước ngoài thường trú tại Việt Nam ly hôn với nhau.
• Người Việt Nam ly hôn với người nước ngoài không thường trú tại Việt Nam và không có nơi thường trú chung.
• Các trường hợp có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài, hoặc cần ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện Việt Nam hoặc Tòa án nước ngoài.

3. Thủ tục ly hôn mới nhất

Mặc dù thủ tục ly hôn thuận tình và đơn phương có khác nhau, nhưng về cơ bản, hồ sơ cần chuẩn bị là tương tự:

• Đơn yêu cầu ly hôn (theo mẫu tương ứng với hình thức ly hôn).
• Giấy đăng ký kết hôn (bản chính hoặc bản sao trích lục từ sổ gốc).
• Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân của vợ và chồng (bản sao công chứng).
• Giấy khai sinh của con (nếu có – bản sao công chứng).
• Giấy tờ về quyền sở hữu tài sản chung hoặc nợ chung (nếu có).
• Trong trường hợp ly hôn đơn phương, có thể nộp kèm bằng chứng về việc vợ/chồng vi phạm quyền, nghĩa vụ hôn nhân (ví dụ: ngoại tình, phá tán tài sản, bạo lực gia đình).

4. Trình tự ly hôn

Bước 1: Nộp đơn ly hôn và các giấy tờ liên quan. Tòa án sẽ thụ lý nếu hồ sơ đầy đủ.

Bước 2: Hòa giải. Đây là thủ tục bắt buộc đối với ly hôn thuận tình. Với ly hôn đơn phương, có thể làm đơn không hòa giải.

Bước 3: Mở phiên tòa sơ thẩm. Tòa án sẽ ra quyết định công nhận thỏa thuận (ly hôn thuận tình) hoặc bản án ly hôn (ly hôn đơn phương).

Thời gian giải quyết ly hôn thuận tình thường kéo dài 2-3 tháng, trong khi ly hôn đơn phương có thể mất 4-6 tháng kể từ ngày Tòa án thụ lý đơn.