Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự sẽ bồi thường cho các thiệt hại của người thứ ba gây ra bởi xe cơ giới

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Dân sự năm 2015;
• Nghị định số 03/2021/NĐ-CP.

Chúng tôi nhận được câu hỏi của khách hàng như sau: tôi lái xe máy gây ra tai nạn cho người khác. Trước đó tôi có uống ít bia nên có nồng độ cồn. Người bị hại bị thương đã điều trị hồi phục. Tôi cũng đã có bồi thường cho họ. Nay tôi muốn được bảo hiểm bồi thường được không?

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự là loại hình bảo hiểm đặc thù, không bồi thường cho thiệt hại của chính chiếc xe gây tai nạn có tham gia bảo hiểm, mà bồi thường cho thiệt hại của người khác bị gây ra bởi chiếc xe đó.

1. Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự sẽ bồi thường khi nào?

Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới sẽ bồi thường cho 2 nhóm thiệt hại được quy định tại Điều 5 Nghị định số 03/2021/NĐ-CP như sau:

Điều 5. Phạm vi bồi thường thiệt hại

1. Thiệt hại ngoài hợp đồng về sức khỏe, tính mạng và tài sản đối với bên thứ ba do xe cơ giới gây ra.

2. Thiệt hại về sức khỏe, tính mạng của hành khách do xe cơ giới gây ra.

Căn cứ Điều 584 Bộ luật Dân sự năm 2015 về căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau:

Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại

1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

2. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

3. Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.

Theo các quy định trên vào trường hợp trong câu hỏi, người điều khiển xe có lỗi gây tai nạn cho người khác phải bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng về sức khỏe và tài sản cho người bị thiệt hại.

Trường hợp người chủ xe cơ giới đã mua bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự xe cơ giới mà gây ra tai nạn, và họ đã bồi thường cho người bị thiệt hại thì doanh nghiệp bảo hiểm sẽ bồi thường cho người chủ xe cơ giới gây tai nạn.

2. Lái xe có nồng độ cồn gây tai nạn, có được bảo hiểm bắt buộc TNDS bồi thường không?

Về nguyên tắc người điều khiển xe có lỗi gây ra tai nạn cho người khác thì họ phải bồi thường cho người bị thiệt hại. Sau đó người điều khiển xe sẽ thực hiện yêu cầu bồi thường bảo hiểm.

Tuy nhiên, nếu người điều khiển xe gây tai nạn trong tình trạng có nồng độ cồn thì căn cứ Điều 13 Nghị định số 03/2021/NĐ-CP như sau:

Điều 13. Loại trừ trách nhiệm bảo hiểm

Doanh nghiệp bảo hiểm không bồi thường thiệt hại đối với các trường hợp sau:

1. Hành động cố ý gây thiệt hại của chủ xe cơ giới, người lái xe hoặc người bị thiệt hại.

2. Người lái xe gây tai nạn cố ý bỏ chạy không thực hiện trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Trường hợp người lái xe gây tai nạn cố ý bỏ chạy nhưng đã thực hiện trách nhiệm dân sự của chủ xe Cơ giới thì không thuộc trường hợp loại trừ trách nhiệm bảo hiểm.

3. Người lái xe chưa đủ độ tuổi hoặc quá độ tuổi điều khiển xe cơ giới theo quy định pháp luật về giao thông đường bộ; người lái xe không có Giấy phép lái xe hoặc sử dụng Giấy phép lái xe không hợp lệ (có số phôi ghi ở mặt sau không trùng với số phôi được cấp mới nhất trong hệ thống thông tin quản Lý Giấy phép lái xe) hoặc sử dụng Giấy phép lái xe không do cơ quan có thẩm quyền cấp, Giấy phép lái xe bị tẩy xóa hoặc sử dụng Giấy phép lái xe hết hạn sử dụng tại thời điểm xảy ra tai nạn hoặc sử dụng Giấy phép lái xe không phù hợp đối với xe cơ giới bắt buộc phải có Giấy phép lái xe. Trường hợp người lái xe bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe có thời hạn hoặc bị thu hồi Giấy phép lái xe thì được coi là không có Giấy phép lái xe.

4. Thiệt hại gây ra hậu quả gián tiếp bao gồm: giảm giá trị thương mại, thiệt hại gắn liền với việc sử dụng và khai thác tài sản bị thiệt hại.

5. Thiệt hại đối với tài sản do lái xe điều khiển xe mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, sử dụng ma túy và chất kích thích bị cấm theo quy định của pháp luật.

6. Thiệt hại đối với tài sản bị mất cắp hoặc bị cướp trong tai nạn.

7. Thiệt hại đối với tài sản đặc biệt bao gồm: vàng, bạc, đá quý, các loại giấy tờ có giá trị như tiền, đồ cổ, tranh ảnh quý hiếm, thi hài, hài cốt.

8. Chiến tranh, khủng bố, động đất.

Theo quy định trên, khi đang có nồng độ cồn trong máu hoặc hơi thở mà lái xe gây tai nạn thì bị rơi vào trường hợp loại trừ trách nhiệm bảo hiểm.

Do đó, trong câu hỏi trên, người chủ xe gây tai nạn mặc dù đã bồi thường cho người bị thiệt hại nhưng họ sẽ không được doanh nghiệp bảo hiểm bồi thường bảo hiểm trách nhiệm dân sự.