Góp vốn là việc đưa tài sản vào doanh nghiệp để kinh doanh và hình thành vốn điều lệ. Việc góp vốn phải được thực hiện theo trình tự pháp luật quy định

Căn cứ pháp lý:

• Luật Doanh nghiệp năm 2020.

1. Khi nào được xem là góp vốn vào doanh nghiệp

Căn cứ khoản 18 Điều 4 Luật Doanh nghiệp năm 2020  quy định góp vốn vào doanh nghiệp như sau:

Điều 4. Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

18. Góp vốn là việc góp tài sản để tạo thành vốn điều lệ của công ty, bao gồm góp vốn để thành lập công ty hoặc góp thêm vốn điều lệ của công ty đã được thành lập

Theo quy định trên, khi góp vốn vào công ty TNHH sẽ tạo thành vốn điều lệ của công ty. Nếu nhiều cá nhân, tổ chức cùng góp vốn vào doanh nghiệp, thì vốn điều lệ sẽ bằng tổng số vốn mà các cá nhân, tổ thức đã góp.

Chỉ cá nhân, tổ chức là chủ sở hữu hợp pháp hoặc có quyền sử dụng hợp pháp đối với tài sản thì mới có quyền dùng tài sản đó để góp vốn.

Lưu ý: cần phân biệt việc góp vốn vào công ty TNHH để tạo thành vốn điều lệ và cá nhân, tổ chức góp vốn sẽ trở thành thành viên của công ty so với các hình thức khác đưa vốn vào doanh nghiệp để kinh doanh như cho vay, cho mượn tài sản.

2. Tài sản nào được góp vốn

Cá nhân, tổ chức có quyền dùng tài sản thuộc quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hợp pháp của mình để góp vốn vào doanh nghiệp. Khoản 1 Điều 34 Luật Doanh nghiệp năm 2020 quy định những tài sản sau đây có thể là tài sản góp vốn:

• Tài sản góp vốn là Đồng Việt Nam,
• Ngoại tệ tự do chuyển đổi,
• Vàng,
• Quyền sử dụng đất
• Quyền sở hữu trí tuệ,
• Công nghệ, bí quyết kỹ thuật,
• Tài sản khác có thể định giá được bằng Đồng Việt Nam.

Như vậy, theo quy định trên, cá nhân, tổ chức có thể góp vốn vào doanh nghiệp bằng hàng hóa, hàng tồn kho. Đây là loại tài sản có thể định giá được bằng tiền Việt Nam.

3. Định giá tài sản góp vốn

Cá nhân, tổ chức có thể góp nhiều loại tài sản vào doanh nghiệp. Tuy nhiên, vốn điều lệ của công ty được thể hiện bằng giá trị tiền tệ Việt Nam. Do đó, có những loại tài sản cần phải có sự định giá để xác định giá trị của tài sản góp vốn là bao nhiêu. Đó là các loại tài sản không phải là Đồng Việt Nam, ngoại tệ tự do chuyển đổi, vàng.

Các cá nhân, tổ chức góp vốn phải cùng thỏa thuận định giá tài sản góp vốn hoặc có thể nhờ tổ chức thẩm định giá để định giá. Các cá nhân, tổ chức góp vốn phải cùng liên đới chịu trách nhiệm đối với thiệt hại do cố ý định giá tài sản góp vốn cao hơn giá trị thực tế.

Cụ thể việc định giá tài sản góp vốn được quy định tại Điều 36 Luật Doanh nghiệp năm 2020 như sau:

Điều 36. Định giá tài sản góp vốn

1. Tài sản góp vốn không phải là Đồng Việt Nam, ngoại tệ tự do chuyển đổi, vàng phải được các thành viên, cổ đông sáng lập hoặc tổ chức thẩm định giá định giá và được thể hiện thành Đồng Việt Nam.

2. Tài sản góp vốn khi thành lập doanh nghiệp phải được các thành viên, cổ đông sáng lập định giá theo nguyên tắc đồng thuận hoặc do một tổ chức thẩm định giá định giá. Trường hợp tổ chức thẩm định giá định giá thì giá trị tài sản góp vốn phải được trên 50% số thành viên, cổ đông sáng lập chấp thuận.

Trường hợp tài sản góp vốn được định giá cao hơn so với giá trị thực tế của tài sản đó tại thời điểm góp vốn thì các thành viên, cổ đông sáng lập cùng liên đới góp thêm bằng số chênh lệch giữa giá trị được định giá và giá trị thực tế của tài sản góp vốn tại thời điểm kết thúc định giá; đồng thời liên đới chịu trách nhiệm đối với thiệt hại do cố ý định giá tài sản góp vốn cao hơn giá trị thực tế.

3. Tài sản góp vốn trong quá trình hoạt động do chủ sở hữu, Hội đồng thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty hợp danh, Hội đồng quản trị đối với công ty cổ phần và người góp vốn thỏa thuận định giá hoặc do một tổ chức thẩm định giá định giá. Trường hợp tổ chức thẩm định giá định giá thì giá trị tài sản góp vốn phải được người góp vốn và chủ sở hữu, Hội đồng thành viên hoặc Hội đồng quản trị chấp thuận.

Trường hợp tài sản góp vốn được định giá cao hơn giá trị thực tế của tài sản đó tại thời điểm góp vốn thì người góp vốn, chủ sở hữu, thành viên Hội đồng thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty hợp danh, thành viên Hội đồng quản trị đối với công ty cổ phần cùng liên đới góp thêm bằng số chênh lệch giữa giá trị được định giá và giá trị thực tế của tài sản góp vốn tại thời điểm kết thúc định giá; đồng thời liên đới chịu trách nhiệm đối với thiệt hại do việc cố ý định giá tài sản góp vốn cao hơn giá trị thực tế.

4. Chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn

Khi góp vốn, cá nhân, tổ chức góp vốn và doanh nghiệp phải lập biên bản bàn giao tài sản.

Ngoài ra, một lưu ý quan trọng là việc thay đổi chủ sở hữu, chủ sử dụng của tài sản góp vốn. Sau khi góp vốn, quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản sẽ được chuyển từ cá nhân, tổ chức góp vốn sang cho doanh nghiệp. Cụ thể việc chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn được quy định tại Luật Doanh nghiệp năm 2020 như sau:

Điều 35. Chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn

1. Thành viên công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh và cổ đông công ty cổ phần phải chuyển quyền sở hữu tài sản góp vốn cho công ty theo quy định sau đây:

a) Đối với tài sản có đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đất thì người góp vốn phải làm thủ tục chuyển quyền sở hữu tài sản đó hoặc quyền sử dụng đất cho công ty theo quy định của pháp luật. Việc chuyển quyền sở hữu, chuyển quyền sử dụng đất đối với tài sản góp vốn không phải chịu lệ phí trước bạ;

b) Đối với tài sản không đăng ký quyền sở hữu, việc góp vốn phải được thực hiện bằng việc giao nhận tài sản góp vốn có xác nhận bằng biên bản, trừ trường hợp được thực hiện thông qua tài khoản.

2. Biên bản giao nhận tài sản góp vốn phải bao gồm các nội dung chủ yếu sau đây:

a) Tên, địa chỉ trụ sở chính của công ty;

b) Họ, tên, địa chỉ liên lạc, số giấy tờ pháp lý của cá nhân, số giấy tờ pháp lý của tổ chức của người góp vốn;

c) Loại tài sản và số đơn vị tài sản góp vốn; tổng giá trị tài sản góp vốn và tỷ lệ của tổng giá trị tài sản đó trong vốn điều lệ của công ty;

d) Ngày giao nhận; chữ ký của người góp vốn hoặc người đại diện theo ủy quyền của người góp vốn và người đại diện theo pháp luật của công ty.

3. Việc góp vốn chỉ được coi là thanh toán xong khi quyền sở hữu hợp pháp đối với tài sản góp vốn đã chuyển sang công ty.

4. Tài sản được sử dụng vào hoạt động kinh doanh của chủ doanh nghiệp tư nhân không phải làm thủ tục chuyển quyền sở hữu cho doanh nghiệp.

5. Việc thanh toán đối với mọi hoạt động mua, bán, chuyển nhượng cổ phần và phần vốn góp, nhận cổ tức và chuyển lợi nhuận ra nước ngoài của nhà đầu tư nước ngoài đều phải được thực hiện thông qua tài khoản theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối, trừ trường hợp thanh toán bằng tài sản và hình thức khác không bằng tiền mặt.

5. Cấp giấy chứng nhận góp vốn

Việc góp vốn vào doanh nghiệp để hình thành vốn điều lệ rất khác biệt so với các hình thức đưa vốn vào doanh nghiệp để kinh doanh như cho vay, cho mượn.

Khi góp vốn vào doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức góp vốn sẽ được phân chia lợi nhuận dựa trên tỷ lệ phần vốn góp của mình.

Do vậy, cá nhân, tổ chức góp vốn cần lưu ý để đảm bảo quyền lợi của mình. Cá nhân, tổ chức khi đã góp vốn đầy đủ sẽ được doanh nghiệp cấp giấy chứng nhận phần vốn góp. Giấy chứng nhận này là cơ sở để chứng minh đã có việc góp vốn và cá nhân, tổ chức góp vốn có tư cách thành viên công ty.

Cụ thể việc góp vốn và cấp giấy chứng nhận phần vốn góp được quy định tại Điều 47 Luật Doanh nghiệp như sau:

Điều 47. Góp vốn thành lập công ty và cấp giấy chứng nhận phần vốn góp

1. Vốn điều lệ của công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên khi đăng ký thành lập doanh nghiệp là tổng giá trị phần vốn góp của các thành viên cam kết góp và ghi trong Điều lệ công ty.

2. Thành viên phải góp vốn cho công ty đủ và đúng loại tài sản đã cam kết khi đăng ký thành lập doanh nghiệp trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, không kể thời gian vận chuyển, nhập khẩu tài sản góp vốn, thực hiện thủ tục hành chính để chuyển quyền sở hữu tài sản. Trong thời hạn này, thành viên có các quyền và nghĩa vụ tương ứng với tỷ lệ phần vốn góp đã cam kết. Thành viên công ty chỉ được góp vốn cho công ty bằng loại tài sản khác với tài sản đã cam kết nếu được sự tán thành của trên 50% số thành viên còn lại.

3. Sau thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này mà vẫn có thành viên chưa góp vốn hoặc chưa góp đủ phần vốn góp đã cam kết thì được xử lý như sau:

a) Thành viên chưa góp vốn theo cam kết đương nhiên không còn là thành viên của công ty;

b) Thành viên chưa góp đủ phần vốn góp đã cam kết có các quyền tương ứng với phần vốn góp đã góp;

c) Phần vốn góp chưa góp của các thành viên được chào bán theo nghị quyết, quyết định của Hội đồng thành viên.

4. Trường hợp có thành viên chưa góp vốn hoặc chưa góp đủ số vốn đã cam kết, công ty phải đăng ký thay đổi vốn điều lệ, tỷ lệ phần vốn góp của các thành viên bằng số vốn đã góp trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày cuối cùng phải góp đủ phần vốn góp theo quy định tại khoản 2 Điều này. Các thành viên chưa góp vốn hoặc chưa góp đủ số vốn đã cam kết phải chịu trách nhiệm tương ứng với tỷ lệ phần vốn góp đã cam kết đối với các nghĩa vụ tài chính của công ty phát sinh trong thời gian trước ngày công ty đăng ký thay đổi vốn điều lệ và tỷ lệ phần vốn góp của thành viên.

5. Trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, người góp vốn trở thành thành viên của công ty kể từ thời điểm đã thanh toán phần vốn góp và những thông tin về người góp vốn quy định tại các điểm b, c và đ khoản 2 Điều 48 của Luật này được ghi đầy đủ vào sổ đăng ký thành viên. Tại thời điểm góp đủ phần vốn góp, công ty phải cấp giấy chứng nhận phần vốn góp cho thành viên tương ứng với giá trị phần vốn đã góp.

6. Giấy chứng nhận phần vốn góp phải bao gồm các nội dung chủ yếu sau đây:

a) Tên, mã số doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính của công ty;

b) Vốn điều lệ của công ty;

c) Họ, tên, địa chỉ liên lạc, quốc tịch, số giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với thành viên là cá nhân; tên, mã số doanh nghiệp hoặc số giấy tờ pháp lý của tổ chức, địa chỉ trụ sở chính đối với thành viên là tổ chức;

d) Phần vốn góp, tỷ lệ phần vốn góp của thành viên;

đ) Số và ngày cấp giấy chứng nhận phần vốn góp;

e) Họ, tên, chữ ký của người đại diện theo pháp luật của công ty.

7. Trường hợp giấy chứng nhận phần vốn góp bị mất, bị hư hỏng hoặc bị hủy hoại dưới hình thức khác, thành viên được công ty cấp lại giấy chứng nhận phần vốn góp theo trình tự, thủ tục quy định tại Điều lệ công ty.